Zmierzchnica trupia główka (Acherontia atropos) - należy do rodziny Sphingidae - zawisakowatych. Długość skrzydła wynosi od 30 do 40 mm. Ćma ta występuje w lasach liściastych.Motyle latają od kwietnia do lipca. Gąsienice żyją na różnych drzewach liściastych, np. na lipach, wierzbach, dębach, olchach.
W odróżnieniu od innych motyli, trupia główka wydaje głos, prawdziwy, słyszalny nawet z daleka pisk, który powstaje przy wypychaniu powetrza z odwłoka przez przełyk, a służy, byc może, dla odstraszenia napastików.
Jeżeli trupia główka chce spróbować miodu, musi odwiedzić ul w pasiece. Wciska wówczas swe pękate ciało w wąski otwór wiodący do wnętrza ula i przebija trąbką woskową komórkę. Zdarza się, że pszczoły muruja żywcem złodzieja i wielki motyl pokonany przez działającą razem gromadę mniejszych od siebie owadów, ginie uduszony.
Kwiaty nie nęcą trupiej główki swoim nektarem, pije ona oskołę spływającą z drzew. Gąsienice zmierzchnicy nie zawsze wyglądają tak samo. Zdarzają sie okazy zielonożółte z pasami ciemnoniebieskimi, a nawet czarnymi, u innych, szarobrązowych, pasy składają sie z jaśniejszych i ciemniejszych kropeczek. Ale olbrzymie, tłuste cielsko zakończone rogiem wygiętym w literę "S" to cecha charakterystyczna wszystkich gąsienic tego motyla. Potężne rozmiary muszą łączyć się z ogromnym apetytem. Mimo to trupia główka nie może byc uważana za szkodnika, gdyż gąsienice jej żyją pojedynczo i występueja w Polsce coraz rzdadziej. Z tego powodu też objęto ją ochroną gatunkową. Wielkie, brunatne poczwarki zmierzchnicy, chociaż ukryte w ziemi, nie przetrzymują zwykle polskich mrozów i często giną. Zdarza się co prawda, że dorosły motyl wychodzi z poczwarki przed zimą, lecz taki okaz jest niezdolny do wydania potomstwa. Aby móc złożyc jaja, trupia główka musi przezimowac w klimacie cieplejszym nieco od polskiego, np. na Węgrzech. Toteż ukazujące się u nas wielkie ćmy, fruwające w ciepłe wieczory czerwcowe, są przybyszami z południa.
imago:
widoczna jest tu "trupia główka", której ćma zawdzięcza swą nazwę:
gąsienica:
